Mal alımı ihalelerinde hangi tekliflerin aşırı düşük teklif olarak belirleneceği
hususunda idarenin takdir yetkisi hakkında
05.06.2024 tarih 2024/UM.I-727 sayılı karar
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan … istekli ile ekonomik
açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi …nin teklif fiyatlarının idarece belirlenen yaklaşık
maliyetine oranla aşırı düşük olduğu, idarece bu durumda mevzuatın öngördüğü şekilde aşırı
düşük teklif açıklaması istenmesi gerekmesine karşılık idarece bu yükümlülüğün yerine
getirilmediği, … iddia edilmektedir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde
“İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit
ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri
reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit
ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım
işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri
değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı
açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…
…
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Mal alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin
değerlendirilmesi” başlıklı 62/A maddesinde “62/A.1. Mal alımı ihalelerinde, aşırı düşük
tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi
gerekmektedir.
62/A.1.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda isteklilerin
yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı
unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için
isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir. İstekliler, aşırı düşük
olarak tespit edilen tekliflerini, bu Tebliğin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve
aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79 uncu maddesinde belirtilen yöntemlerle
açıklayabilirler.
62/A.1.2. İhale komisyonu tarafından yapılan değerlendirmede açıklamaları yeterli
görülmeyen veya süresi içerisinde yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri
reddedilir.” açıklamasına yer verilmiştir.
Yukarıda belirtilen Kanun, Yönetmelik ve Tebliğ maddelerinde mal alımı ihalelerine
ilişkin aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde ihale komisyonunun verilen teklifleri
değerlendirdikten sonra diğer tekliflere veya yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük
olanları tespit etmesi gerektiği, öte yandan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ile
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı
ilgili maddeleri uyarınca ve Kamu İhale Genel Tebliği’nde belirtilen yöntemler çerçevesinde
sınır değer hesaplanarak teklifi aşırı düşük olanların tespit edilmesi gerektiği, ancak mal
alımlarında sınır değer hesaplanma yöntemine ilişkin sınırlayıcı bir düzenleme
bulunmadığı, dolayısıyla mal alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin tespitinin diğer
tekliflere veya yaklaşık maliyete kıyaslanmak suretiyle idarece belirlenmesi gerektiği
hükme bağlanmıştır.
…
Yapılan inceleme neticesinde, 4734 sayılı Kanun’un 38’inci maddesi uyarınca ihale
komisyonu tarafından verilen teklifler değerlendirildikten sonra, diğer tekliflere veya yaklaşık
maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanların tespit edilmesi gerektiği, mal alımı ihalelerine
yönelik olarak ihaleye verilen tekliflerin, diğer tekliflerle veya yaklaşık maliyetle
kıyaslanmak suretiyle, hangisinin veya hangilerinin aşırı düşük teklif olarak belirleneceği
hususunda idarenin takdir yetkisinin bulunduğu, bu yetki çerçevesinde sunulan teklifin
aşırı düşük teklif olarak belirlenmesinin idarenin sorumluluğunda olduğu,
İhalenin şikayete konu 1’inci kısmında ihale üzerinde bırakılan istekli ile ihaleye teklif
veren diğer isteklilerin teklif fiyatlarının yaklaşık maliyete göre düşük olduğu anlaşılmış
olmakla birlikte, iddiaya konu edilen isteklilerin tekliflerinin birbiriyle karşılaştırılmasında aşırı
düşük teklif olarak değerlendirilemeyeceği, dolayısıyla idarece yapılan işlemin mevzuata
aykırılık taşımadığı ve başvuru sahibinin bu yöndeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna
ulaşılmıştır.
…
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ
edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare
Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) Anılan Kanunun 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen
şikâyet başvurusunun reddine,
…
Oybirliği ile karar verildi.